تاکنون از خودتان سوال کرده اید چه میزان و چه نوع و چه مقدار غذای آلوده وارد بدنتان کرده اید و خود را در معرض چه نوع بیماریهایی قرار داد اید؟
آلودگی مواد غذایی در ایران در چندسال گذشته بارها جنجالی شده است. از آلودگی برنج های پاکستانی و هندی تا سوسیس و کالباس و این آخری شیر.
به گزارش نامه نیوز، «وجود روغن پالم در شیر به اثبات رسیده و گزارش آن نیز به رئیس جمهور داده شده است.» این سخن وزیر بهداشت در حاشیه همایش تغذیه با شیر مردم هرچند که نگران کننده بود، اما گویی حکایت از اتفاق تازه ای نداشت؛ ظاهرا این قصه از سال ها پیش شروع شده و آنطور که از شواهد بر می آید، احتمالا نمی توان پایانی برای آن در نظر گرفت. مروری بر آلودگی های مواد غذایی مختلف در چند سال اخیر گویای این واقعیت است.
آلودگی سر سفره مردم
در مهرماه سال ۱۳۸۸ موضوع آلوده بودن برنجهای هندی رسانهای شد و سازمان استاندارد تهران اعلام کرد ۱۳ نوع از برنجهای وارداتی آلوده هستند؛ درصد آرسنیک موجود در آن ها بیش از حد استاندارد است.
همان زمان رییس مرکز تحقیقات پیشرفته کشاورزی پنجاب هند هم گفت مناطق زیادی از منطقه پنجاب هندوستان مرکز اصلی فلزات سنگینی مانند آرسنیک، کادمیوم و سرب بوده و اگر در این مناطق کشت و زرع انجام شود، قطعا محصولات تولیدی از آنها هم آلوده هستند. یعنی برنج برداشت شده از این زمین ها، شامل این نوع ترکیبات سمی و خطرناک است. در آن زمان سازمانهای مسئول و غیر مسئول در این خصوص اظهارنظر کردند اما در نهایت مشخص نشد که واقعا برنجهای وارداتی آلوده بودند یانه. پس از گذشت ۴سال در سوم آذر ماه ۹۲ معاون سازمان ملی استاندارد ایران آلودگی هفت نوع برنج خارجی و داخلی را تأیید کرد.
اینبار اما وزارت بهداشت چنین آلودگی را تایید کرد. وزارت بهداشت اعلام کرد که برنج هایی تحت عناوین تجاری پاپانور، زیتون، ستایش، صدری هاشمی آستانه اشرفیه، طارم محلی معطر فریدون کنار،آویلا و سیاه دم هاشمی دودی در فاکتورهایی چون میزان سرب، کادمیوم، آرسنیک وآفلاتوکسین مجاز در این محصولات، با استانداردها انطباق نداشته و غیراستاندارد است. پس از این به مصرف کنندگان توصیه شد از خرید برنجهای اعلام شده خودداری کنند.
سوسیس و کالباس پای ثابت آلودگی ها
سوسیس و کالباس جزو آن دسته از مواد غذایی در ایران است که همواره نحوه تولید آن برای مردم مورد سوال و حاشیه ساز بوده است.هر جا اسمی از مسمومیت غذایی مطرح می شود ناخودآگاه سوسیس و کالباس در ذهن تداعی می شود. در سال ۱۳۸۸ اداره کل استاندارد استان تهران اقدام به نمونهبرداری از ۲۶ نمونه سوسیس و کالباس و همبرگر از مراکز عرضه و فروشگاههای زنجیرهای کرد. در گزارش منتشر پس از این بررسی آمده است: از ۲۰ نمونه سوسیس و کالباس، ۱۸ مورد نامنطبق با استاندارد بودهاند و فقط سوسیس کوکتل ۵۵ درصد کاله آمل و سوسیس آلمانی ۴۰ درصد پاکدام پارس منطبق بوده است. همچنین طبق این گزارش از شش مورد همبرگر فقط یک مورد مردود بوده و مابقی منطبق بودند؛ تولید همبرگر ظاهراً وضعیت مناسبتری دارد.
بنا به گزارش خبرآنلاین، در گزارش مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران همچنین آمده بود: «موارد مردودی نشان میدهد تولیدکنندگان از چربی صفاقی (چربی موجود در دستگاه گوارش و لابهلای رودهها)، غضروف شفاف مربوط به دستگاه تنفسی و ریه، عروق، رگ و اعصاب و بافت پیوندی (پوست رگ و پی و چربی ضایعات گوشتی) یعنی بافتهایی خاص که عضله نیستند و تولیدکنندگان، طبق استاندارد ملی مجاز به استفاده از این بخش از لاشه دام در تولید فرآوردههای گوشتی نیستند، استفاده شده است.»
گوشتهای آلوده که از آن طرف آب آمدند
در سال ۱۳۸۱ موضوع واردات و توزیع گوشت آلوده در ایران مطرح شد و بر افکار عمومی بسیار اثرگذار بود هرچند مشخص نیست چند نفر بر اثر مصرف این گوشتها مسموم شده و یا جان خود را از دست دادند. این دادگاه ۶۷ متهم داشتهاست که در بین آنها ۱۷ نفر راننده و ۲ نفر قایقدار بودهاند. بقیه متهمان این پرونده گوشتفروش، رئیس سازمان دامپزشکی کل کشور، تعدادی از مدیران دولتی و مدیران ارشد شرکتهای فرآوردههای گوشتی بودهاند. این گوشتها در صنایع سوسیس و کالباس نیز مصرف می شد.
در پایان پس از برگزاری ۱۶ جلسه دادگاه متهمان را به حبسهای زیر ۱۵ سال، تبعید و جریمه نقدی محکوم کرداما پس از رأی دادگاه تجدیدنظر در سال ۱۳۸۴، ۱۰ نفر از متهمان به مجازات حبس از ۶ ماه تا ۳ سال و جزای نقدی از دویست هزار ریال تا پنج میلیون ریال محکوم شدند.
شیر خشک چینی هم آمد
در سال ۸۷ بسیاری از کشورها واردات شیر خشک و حتی محصولاتی را که با شیرخشک چینی تولید می شدند ممنوع کردند. نگرانی درباره احتمال ورود شیر خشک از چین به این خاطر بود که بیماری هزاران کودک چینی و حداقل مرگ سه کودک چینی بر اثر وجود ملامین صنعتی در شیرخشک به وقوع پیوسته بود.
آلودگی شیر خشک چینی ناشی از تقلب در استفاده از شیرخام در این کشور بوده است به این ترتیب که شیر خام تولیدی را با آب رقیق می کردند اما برای اینکه در آزمایشات میزان پروتئین آن کافی باشد به آن افزودنی غیر مجاز ملامین زده می شد. ملامین یک ماده آلی با پایه شیمیایی است و معمولاً در پلاستیکها، چسبها، وایت بردها و… استفاده می شود.
معاون وقت غذا و داروی وزارت بهداشت نیز در سال ۸۷ اعلام کرد که ایران هیچ نوع واردات مستقیم شیر خشک از چین ندارد. پس از این ورود شکلات و برخی فرآوردههای شیری از چین نیز با توجه به آلودگی شیر خشک در کشور از تاریخ ۳/۷/۸۷ ممنوع شد. با این وجود آمار واردات شیر خشک اداره گمرک در سال ۸۸ نشان می دهد ۱۵ تن شیر خشک از چین وارد شده است.
حالا شیر آلوده به پالم در حالی به مرحله تایید رسیده است که دبیر انجمن صنایع لبنی ایران چندی پیش هرگونه آلودگی در شیرهای پاستوریزه و استرلیریزه را تکذیب می کرد و شیر تولیدی در کشور را کاملا سالم و بدون مشکل می دانست.
رضا باکری با اشاره به اینکه هیچ کدام از کارخانجات لبنی مجاز به استفاده از افزودنیها نیستند، گفت: هیچ کدام از کارخانجات مجاز به استفاد از نگهدارندهها نیستند و همواره سازمان بهداشت و دستگاه ها نظارتی به تست تولیدات کارخانجات میپردازند و در صورت مشاهده این تخلف کارخانه پلمپ خواهد شد.
البته شیر آلوده قبلا هم نظر ها را به خود جلب کرده ولی با تکذیب همراه شده بود.شایعاتی مطرح شده بود که احتمال وجود وایتکس در شیر مصرفی است. احمد مقدسی عضو هیات مدیره مرکزی مهاد همان زمان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا در خصوص آلودگی شیرهای پاستوریزه و وجود وایتکس و افزودنیهای در آنها اظهار کرده بود: این گفتهها شایعاتی غیر منطقی است اگر وایتکس در شیر بریزند باعث میشود که شیر ببرد و قابل مصرف نباشد.
ضد و نقیض های وایتکس در شیر
شائبه آلودگی شیرهای تولید برخی کارخانجات لبنی ایران به مواد شوینده از جمله وایتکس در انتهای سال ۱۳۹۰ است که در میان افکار عمومی و فضای مجازی مطرح شد.